Barszcz Sosnowskiego, jego biologia, szkodliwość i zwalczanie

 

Rodzina selerowatych

(= baldaszkowatych)

•Dwuletnia

•Wysokość do 1,5 m w naturalnych siedliskach.

•U nas warunki dla rośliny korzystne – do 3,5

Odkryty w 1944, i opisany w 1970 r. przez gruzińską botaniczkę Idę Panowną

Mandenową (1909–1995).

•Nazwany od nazwiska rosyjskiego botanika, badacza flory Kaukazu -Dmitrija Iwanowicza Sosnowskiego.

Łodyga

•Prosta, mocna łodyga o średnicy 12 cm z dużym kwiatostanem.

•Jest głęboko podłużnie bruzdowana, zwłaszcza w górnej części, wewnątrz pusta, rzadko owłosiona.

•U góry zielona, ku dołowi zwykle pokryta purpurowymi plamkami.

Łodyga i wszystkie liście na dolnej stronie delikatnie owłosione, mocniej owłosione są ogonki liściowe.

Kwiatostan

•Kwiatostan: gęste baldachy złożone z baldaszków.

•Największy położony centralnie, 30-70 cm średnicy.

•30–75 baldaszków wyrastających na krótko owłosionych promieniach.

•Na jednej roślinie znajdować się może 1–20 tysięcy kwiatów, czasem nawet do 50 tysięcy.

Liście

•Liście 50-60 cm dł., nawet do 1.5-2 m.

•Skrętoległe, pierzastodzielne o średnicy do 150 cm.

•Składają się z dość szerokich i tępo zakończonych lub nagle, krótko zaostrzonych odcinków. Wzdłuż brzegu blaszki liściowej znajdują się krótkie, zaokrąglone ząbki.

DWULETNIA

W pierwszym roku tworzy rozetę.

•W drugim roku – wyrastają pędy nasienne.

•Po wydaniu nasion (owoców) roślina zamiera.

Gdy w II roku nie wyrastają pędy nasienne, wtedy rośliny owocują później = wieloletnie.

MŁODE ROŚLINY

Liścienie wydłużone.

•Pierwsze liści najpierw okrągłe, potem trójkątne.

•Do końca jesieni – rozeta z liśćmi 15-35 cm wysokości.

Zasiedlił

Siedliska ruderalne (przydroża, szlaki turystyczne, nieużytki)

•Odłogi

•Lasy, użytki zielone, a nawet pola uprawne.

Preferuje tereny wilgotne koło cieków wodnych, kanałów i rowów.

PARZY

Włoski na liściach i łodygach z substancją parzącą.

•Kilka kropel soku z furanokumaryną uwrażliwia na światło i powoduje zapalenie skóry.

Olejek eteryczny zawiera też:

•alfa-pinen,

•beta-pinen,

•kamfen,

•mircen,

•limonen,

•ocymen.

Skład olejku jest zmienny i różny u różnych roślin.

Związki te chronią roślinę przez owadami i patogenami.

Furanokumaryna parzy

Niebezpieczny

zapalenie skóry,

•powstawanie pęcherzy,

•nie gojące się rany,

•długo nie zanikające blizny,

•zapalenie spojówek.

Nie gojące się rany i długo nie zanikające blizny

Zagrożenia zdrowotne barszczu Sosnowskiego

•W kontakcie ze skórą i w obecności światła słonecznego, zwłaszcza ultrafioletowego, sok i wydzieliny powodują oparzenia II i III stopnia.

•Objawy – po kilkunastu minutach. Na siłę reakcji ma wpływ osobista wrażliwość. W ciągu doby – zaczerwienienie skóry i pęcherze z surowiczym płynem. Stan zapalny utrzymuje się około 3 dni. Po tygodniu miejsca podrażnione ciemnieją – może się utrzymywać przez kilka miesięcy. Miejsca wrażliwe na światło ultrafioletowe nawet przez kilka lat.

•Oparzenia: prowadzi do choroby nowotworowej, zmiany w rozwoju płodu.

Trzeba zwalczać !

ze względu na zagrożenie dla zdrowia i szkody powodowane w środowisku przyrodniczym.

•Przynajmniej na obszarach chronionych i w pobliżu miejsc zamieszkanych powinien być zwalczany.